juni 3, 2016

De 50-jarige moeder en grootmoeder Zipporah Muhonja Otieno woont in de sloppenwijk Mathare. Ze heeft daar een groentewinkel en richtte een zelfhulpgroep voor vrouwen op met de naam Lucky Women.

Mathare is de op één na grootste sloppenwijk in Nairobi. Ze woont er al 37 jaar en kent de armoede uit de eerste hand. De vrouwen hier hebben vaak geen eigen inkomsten en zijn afhankelijk van hun man. “Vrouwen hebben vaak zoveel moeite om wat te eten op tafel te zetten, soms eten ze helemaal niet of moeten ze erom bedelen,” zegt Zipporah. Vastbesloten om dat nooit zelf te laten gebeuren begon Zipporah groenten te verkopen, met maar KSH 200 als startkapitaal. Ze legt uit waarom ze vervolgens de Lucky Women chama oprichtte: “Er kwamen altijd vrouwen in mijn winkel om op de pof te kopen. En dan zeiden ze erbij ‘maar ja, ik heb geen bakvet of bloem om hiervan een maaltijd te maken’. Dus dan gaf ik uiteindelijk de groenten op de pof weg en gaf ik die vrouwen ook nog wat geld mee zodat ze hun gezinnen te eten konden geven. Sommigen konden hun schulden wel afbetalen, maar anderen ook niet.”

Hierdoor bedacht Zipporah dat deze vrouwen elkaar zouden kunnen helpen via een chama. Ze begonnen met het inleggen van hele kleine bedragen, en wat ze bij elkaar legden ging naar één van de leden zodat zij een bedrijfje kon opzetten. Eén van de regels was dat de vrouw die het geld kreeg haar lening moest terugbetalen zodra het bedrijfje stabiel werd – zonder rente. Zo ging het totdat alle leden in hun eigen inkomsten voorzagen. Vanaf dat moment worden alle leningen met een kleine rente terugbetaald. Ze hebben een zakelijke rekening geopend om de inleg op te sparen wanneer er niemand hoeft te lenen.

Aan het begin van dit jaar werd Zipporah erg ziek en had ze medische zorg nodig. De arts ontdekte dat ze hoge bloeddruk had. Ze kreeg medicijnen en werd ingepland voor maandelijkse controles. Nu, na vier maanden gaat het beter, en als ze klachten heeft gaat ze naar de kliniek.

Ze wilde altijd graag lid worden van het National Health Insurance Fund (NHIF) maar wist niet hoe. Dus toen het team van het M-Healthprogramma haar uitlegde hoe M-tiba werkt wilde ze graag lid worden. Ze is vastbesloten haar contributie iedere maand te storten want zo lang haar gezondheid goed blijft kan ze haar bedrijf runnen.

Zipporah is de kostwinnaar sinds haar man in 1998 werkloos werd. Hoewel de meeste van haar acht kinderen inmiddels volwassen zijn, zijn ze nog steeds afhankelijk van haar; sommigen hebben geen werk en sommigen zitten nog op school. Zipporah en haar man slapen ’s avonds met de volwassen kinderen in een huisje met één kamer. Ze staat om vier uur ’s ochtends op en maakt het ontbijt voor de kleinkinderen.  Dan neemt ze de bus naar de markt in Gikomba om de groenten te halen die ze verkoopt.

Zipporah wil niet dat mensen lijden terwijl ze kunnen werken om in hun onderhoud te voorzien. Ze zegt dat het zonde is als vrouwen altijd afhankelijk blijven van hun mannen. Ze wil dat de vrouwen hard werken en hun eigen levens opbouwen. Haar eigen leven is een voorbeeld van hoe chama’s en de M-health wallet  (M-TIBA) vrouwen in de sloppenwijken helpen emanciperen.